نگاهی به آنچه گذشت؛ یازدهمین روز حملات اسرائیل به ایران

خبرگزاری هرانا – امروز دوشنبه ۲ تیرماه، حملات ارتش اسرائیل به ایران، به یازدهمین روز متوالی خود کشیده شد. از شروع درگیری ها تاکنون حملات به ۲۶ استان ایران گسترش یافته است. با احتساب تلفاتی انسانی امروز، شمار کل جان‌باختگان و مجروحان از شروع درگیری ها تاکنون به ۴۴۳۲ تن رسید. این میزان شامل ۹۷۴ کشته و ۳۴۵۸ مجروح است. در همین مدت ۷۰۵ شهروند با اتهامات سیاسی یا امنیتی در ایران بازداشت شدند.

ابعاد جغرافیایی و سیر رویدادها

طی ۱۱ روز گذشته حملات نظامی به ایران زیرساخت‌ها، تأسیسات نظامی و غیرنظامی، مناطق مسکونی و صنعتی را در ۲۶ استان کشور هدف قرار داده است.

امروز دوشنبه ۲ تیرماه، حملات نظامی در ایران در یازدهمین روز ادامه داشت و استان‌های آذربایجان غربی، کرمانشاه، فارس، یزد، آذربایجان شرقی، اصفهان، تهران، البرز، قم و خوزستان مورد حمله قرار گرفتند. استمرار حملات در این روز نشان می‌دهد که وضعیت امنیتی همچنان بحرانی است و چشم‌انداز روشنی برای کاهش فوری تنش‌ها مشاهده نمی‌شود.

تهران عمدتا هر روز در صدر تعداد حملات قرار داشته است، محمدصادق معتمدیان، استاندار تهران روز گذشته در خصوص گستردگی حملات در این استان گفته بود: اسرائیل در ده روز گذشته به بیش از ۲۰۰ نقطه در استان تهران حمله کرده است.

استان‌هایی که  از ۲۳ خردادماه تاکنون به‌صورت مستقیم مورد حمله قرار گرفته اند عبارت‌اند از:

تهران، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، اصفهان، ایلام، کرمانشاه، مرکزی، همدان، فارس، خوزستان، کردستان، البرز، زنجان، بوشهر، قزوین، گیلان، هرمزگان، قم، خراسان رضوی، چهارمحال و بختیاری، کرمان، سمنان، مازندران، یزد و گلستان.

آخرین آمار از تلفات و خسارات انسانی تا این لحظه

از زمان شروع حملات اسرائیل به ایران صدها شهروند نظامی یا غیرنظامی کشته یا زخمی شدند. نظامی یا غیرنظامی بودن شمار قابل‌توجهی از قربانیان انسانی مورد اشاره در این گزارش، همچنان در دست بررسی است.

شب گذشته، کانال های نزدیک به نهادهای امنیتی تصاویری از حمله صورت گرفته به یک آمبولانس را منتشر کردند. به گفته منابع رسمی، در پی حمله تعدادی از ریزپرنده‌های اسرائیل ‌به این آمبولانس در حال ماموریت در نجف آباد اصفهان، سه تن از سرنشینان آن از جمله راننده، همراه بیمار و بیمار، جان خود را از دست دادند.

رسانه های دولتی امروز اعلام کردند که یاسر زیوری، آتشنشان اهل شهرستان اسدآباد از توابع استان همدان، که در روزهای نخست حملات اسرائیل به ایران در حین انجام وظیفه مورد اصابت قرار گرفته بود، بر اثر شدت جراحات وارده جان خود را از دست داد.

خبرگزاری تسنیم نیز اعلام کرد که یک ورزشکار تیرانداز به نام عباس اسحاقی و همچنین روح الله گیاهدوستی آرانی، مربی کاراته، در پی حملات اسرائیل به ایران کشته شدند.

میزان، مرکز رسانه قوه قضاییه نیز اعلام کرد که کیان قاسمیان، کودک ۵ ساله، که پیشتر به همراه سه عضو خانواده خود در منزل مسکونی‌شان هدف حملات قرار گرفته بودند، بر اثر شدت جراحات وارده جان خود را از دست داد.

بر اساس آخرین به‌روزرسانی‌های خبرگزاری هرانا که اطلاعات خود را از طریق شبکه‌ای از داوطلبان و منابع مستقل غیردولتی گردآوری می‌کند، آمار تلفات تا این لحظه با احتساب اسناد تازه‌دریافت‌شده از حوادث روزهای گذشته و نیز گزارش‌های مربوط به امروز، به شرح زیر است:

♦️غیرنظامیان:

کشته‌شده: ۳۸۷

مجروح: ۱۵۶۴

♦️نظامیان:

کشته‌شده: ۲۶۸
مجروح: ۲۵۶

♦️نامشخص:

کشته‌شده: ۳۱۹
مجروح: ۱۶۳۸

کل کشته‌شدگان: ۹۷۴

کل مجروحان: ۳۴۵۸

♦️مجموع تلفات انسانی: ۴۴۳۲ نفر

بر اساس گزارشات گردآوری شده توسط هرانا، دهها کودک از روز نخست حملات اسرائیل به ایران تاکنون جان خود را از دست داده اند.

حملات اسرائیل به زیرساخت‌های غیرنظامی 

امروز نیز شماری از مناطق غیرنظامی کشور مورد حمله قرار گرفتند. طی این حملات آسیب ها به نقاطی همچون بخش‌هایی از فدراسیون هندبال، کارخانه ریسندگی و بافندگی فخر ایران و همچنین مناطق غیرنظامی در جنوب و غرب تبریز، تجریش، منطقه سه، سعادت آباد؛ افسریه و برخی دیگر از نقاط شرق تهران، یکی از ساختمان های وزارت نیرو و زیرساخت‌های حوالی ساختمان صلح هلال احمر وارد شده است.

مدیرعامل شرکت توزیع نیروی برق استان البرز از قطعی برق مناطقی از شهر کرج‌ در پی تداوم حملات اسرائیل به ایران خبر داد. به گفته وی، نیروهای عملیاتی شرکت توزیع نیروی برق این استان مشغول رفع خاموشی‌ها هستند.

همزمان رسانه‌های دولتی به نقل از روابط عمومی برق منطقه‌ای تهران اعلام کردند خاموشی شمال تهران برطرف شده است. پیشتر شرکت توانیر گفته بود که به دلیل حملات اسرائیل به شمال تهران، یکی از خطوط اصلی تامین کننده برق شمال پایتخت دچار آسیب شده و برق بخشی از مناطق دو و سه قطع شده است.

رئیس اورژانس استان تهران اعلام کرد مشاهدات میدانی نیروهای امدادی نشان می‌دهد که “بیش از ۹۰ درصد از ۲۰۶ نقطه مورد حمله اسرائیل منازل مسکونی بوده‌اند.”

در یکی از شاخص‌ترین حملات روز جاری، زندان اوین، از مراکز اصلی نگهداری زندانیان سیاسی و مالی در تهران، هدف اصابت مستقیم قرار گرفت. بر اساس اطلاعات دریافتی هرانا، شیشه‌های بند ۴ شکسته و سقف بخش‌هایی از بند زنان به‌صورت سطحی فروریخته است. بهداری زندان و سالن ملاقات نیز آسیب دیده‌اند. در پی این حمله، تلفن‌ها در اغلب بندها قطع، ملاقات‌ها لغو و درهای بندها بسته شده‌اند. به گفته یک منبع مطلع، رئیس زندان به همراه نیروهای مسلح وارد بند ۴ شده و با تهدید زندانیان به انتقال اجباری به زندان تهران بزرگ، خواستار تخلیه فوری بند بدون وسایل شخصی شده است. همزمان، دیوار بین بند ۴ و ۶ برای انتقال داخلی زندانیان تخریب شده است. این حمله نگرانی‌های گسترده‌ای در میان خانواده‌ها و نهادهای حقوق بشری برانگیخته است.

روز جاری شهرهای تبریز، کرمانشاه، اهواز، تهران، شیراز، یزد و کرج، از جمله مناطقی بودند که فعالیت پدافند در آنها گزارش شد.

توضیح روش‌شناختی: طبقه‌بندی مکان‌های هدف‌قرارگرفته به عنوان «نظامی» یا «غیرنظامی» در این گزارش، بر پایه اطلاعات عمومی در دسترس، شواهد ظاهری، و شهادت شماری از شهروندان محلی صورت گرفته است. بدیهی است که تشخیص دقیق و نهایی ماهیت این اماکن نیازمند بررسی اسناد رسمی، تصاویر ماهواره‌ای و تحلیل‌های تکمیلی است که در شرایط فعلی در دسترس نیست. از این رو، این دسته‌بندی موقتی و با هدف ارائه تصویری اولیه از وضعیت صورت گرفته و به معنای داوری قطعی درباره ماهیت اهداف نیست.

حملات اسرائیل به زیرساخت‌های نظامی ایران 

در کنار مناطق غیرنظامی، امروز سایت هسته‌ای فردو مجددا مورد حمله اسرائیل قرار گرفت. ستاد فرماندهی کل انتظامی، معاونت نیروی انسانی فراجا، ستاد مرکزی پلیس فتا از دیگر اهداف نظامی بودند که امروز مورد حمله قرار گرفتند.

مراکز نظامی حوالی کوه سرخه حصار، ساختمان بسیج در شرق تهران، پادگان سپاه در مرکز شهر کرج و ساختمان سپاه سید الشهدای شهر ری واقع در خیابان دیلمان، از دیگر زیرساخت‌های نظامی امروز است که توسط ارتش اسرائیل مورد حمله قرار گرفتند.

بازداشت ها و برخورد با شهروندان

شهروندان بهائی در ایران در تماس های متعددی با هرانا از تشدید برخوردهای امنیتی با این اقلیت مذهبی پس از حملات اسرائیل به ایران، خبر دادند. بر اساس اطلاعات دریافتی هرانا از شروع حملات نظامی کنون، منازل دستکم ۱۹ خانواده بهائی در بهارستان و قائم شهر مورد تفتیش قرار گرفته است. این میزان شامل تفتیش ۱۵ منزل در بهارستان و ۴ منزل در قائم شهر است. همچنین نوید تشکر، شهروند بهائی ساکن بهارستان در تاریخ ۱ تیرماه توسط نیروهای وزارت اطلاعات در منزل شخصی خود بازداشت شده است. بازداشت او با تفتیش منزل و ضبط وسایل دیجیتال وی همراه بود. او در تاریخ ۲۵ خرداد نیز بازداشت و پس از یک روز آزاد شده بود.

یک شهروند بهائی ساکن بهارستان که منزلش مورد تفتیش قرار گرفته است، به هرانا گفت: «ماموران در تفتیش منزل ما حکمی ارائه ندادند و رفتار نامناسبی با خانواده‌ام داشتند. آنها مدعی هستند که من و خانواده‌ام با اسرائیل همکاری داشته ایم در حالی که مدرکی برای اثبات ادعای خود ندارند.»

صبح امروز دادستان زرند از بازداشت یک شهروند در این شهر خبر داد و او را متهم به « تبلیغ علیه کشور، تضعیف روحیه مردم و جانبداری و حمایت از اسرائیل» معرفی کرد. رضا یعقوبی همچنین عنوان کرد که ۱۰ شهروند دیگر به اتهام فعالیت تبلیغی علیه نظام، به دادسرا احضار شدند.

سازمان اطلاعات سپاه مازندران در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که شماری از افراد را به دلیل فعالیت در فضای مجازی و ارتباط با رسانه های اسرائیلی بازداشت شده اند. در اطلاعیه شماره شش این سازمان، به تعداد بازداشت‌شدگان، هویت و وضعیت فعلی آنها اشاره‌ای نشده است.

فرمانده انتظامی شهرستان رضوانشهر گفت که یک متهم ۳۶ ساله که با سازمان مجاهدین خلق در ارتباط بوده، بازداشت و روانه زندان شد.

جانشین فرمانده انتظامی استان کرمانشاه نیز از بازداشت دو نفر در این شهر خبر داد. او اتهام آنها را تشویش اذهان عمومی از طریق انتشار مطلبی در فضای مجازی عنوان کرد.

با احتساب بازداشت شدگان جدید، در ۱۱ روز اخیر، ۲۸۱ شهروند ایرانی به دلیل فعالیت در فضای سایبری و نشر محتوا در زمینه حمله اسرائیل به ایران، بازداشت شده اند.

بازداشت های امنیتی

در کنار شهروندانی که با اتهامات مبتنی بر اظهار نظر و فعالیت های نظری یا سیاسی بازداشت می شوند، دسته دیگری از بازداشت شدگان قرار دارند که اساسا اطلاعات کمی در مورد آنان وجود دارد و معمولا از سوی نهادهای امنیتی به اتهامات جدی تری مانند جاسوسی، فعالیت های مسلحانه، تروریسم و موارد مشابه متهم می شوند.

صرف طرح این اتهامات با توجه به سابقه حکومت ایران در برچسب زنی به مخالفان خود برای سرکوب آنان نمیتواند باعث قضاوت در خصوص این دسته از بازداشت شدگان شود. دادگاه صالحه و رسیدگی عادلانه تنها معیار گروههای حقوق بشری برای قضاوت و اعتبارسنجی ادعاهای حکومت ایران در باب این متهمان است.

در همین رابطه امروز، دادستان همدان از بازداشت یک شهروند تبعه یکی از کشورهای اروپایی خبر داد و اتهام او را جاسوسی عنوان کرد.

سخنگوی فراجا نیز اعلام کرد که چند تن تحت عنوان “شبکه ارسالِ ریزپرنده در کوه‌های اطراف شمال غرب تهران” بازداشت شدند. به گفته وی از این افراد مقدار قابل توجهی ابزار کنترل و هدایتِ ریزپرنده ها کشف و ضبط شده است.

روزنامه همشهری امروز نوشت که نیروهای امنیتی یک کامیون حامل تعداد زیادی پهپاد را در غرب تهران توقیف و یک فرد متهم به ارتباط با اسرائیل را بازداشت کردند.

امروز همچنین تلویزیون ایران از بازداشت سه شهروند تبعه افغانستان در پاکدشت خبر داد. به گفته این رسانه از این افراد مقداری موشک و تجهیزات انفجاری کشف شده است.

بر اساس گزارش رسانه های رسمی، امروز یک زن با تابعیت خارجی (کشور نامشخص) به اتهام جاسوسی توسط ماموران اطلاعات در چالوس بازداشت شده است.

امروز همچنین دو متهم به جاسوسی و ارتباط با اسرائیل توسط ماموران انتظامی گیلان در شهرستان آستارا بازداشت شدند.

فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران نیز از بازداشت دو تن خبر داد و مدعی شد که این افراد اقدام به ساخت بمب‌ و نارنجک دست‌ساز برای ایجاد رعب و وحشت در شهرک اندیشه تهران کرده بودند.

فارس، رسانه نزدیک به نهادهای امنیتی نیز به نقل از دادستان لرستان نوشت: “با دستور قضایی ۱۰ نفر به‌ اتهام جاسوسی، تبلیغ علیه نظام و تشویش اذهان عمومی در لرستان بازداشت شدند.”

فرمانده انتظامی استان گیلان نیز اعلام کرد: “۳۶ نفر به جرم تشویش اذهان عمومی، همکاری با دشمن متخاصم، هدایت و تصویرداری از اماکن نظامی با ریزپرنده‌، حریق عمدی، ساخت بمب دست‌ساز و همکاری با گروه‌های معاند دستگیر و با تشکیل پرونده به مرجع قضائی معرفی شدند.”

امروز همچنین کانال های نزدیک به نهادهای امنیتی از بازداشت سه تن خبر دادند. آنها از این افراد تحت عنوان “اعضای سرویس اطلاعاتی اوکراین” یاد کردند و مدعی شدند که این افراد قصد حمله به یک کارخانه پهپاد در اصفهان را داشتند.

با احتساب ۶۱ تن بازداشت شده امروز، شمار افرادی که در ۱۱ روز اخیر به دلایل امنیتی توسط ماموران انتظامی و امنیتی بازداشت شده‌اند به ۴۲۴ تن رسید.

از سوی دیگر، امروز دوشنبه ۲ تیرماه، مرکز رسانه قوه قضاییه از اجرای حکم اعدام محمدامین مهدوی شایسته، زندانی متهم به جاسوسی برای اسرائیل، خبر داد.  از آغاز حملات اسرائیل به ایران در ۲۳ خرداد، دست‌کم ۳ نفر در زندان‌های مختلف ایران اعدام شده‌اند که اتهام آنان جاسوسی به نفع اسرائیل بوده است.

اختلال در ارتباطات و پیامدهای ثانویه

امروز قطعی اینترنت ایران وارد پنجمین روز خود شد و با وجود بهبود جزئی اتصال، کشور همچنان عمدتا آفلاین است. گزارش ها حاکی از کاهش دوچندان ارتباطات در ساعات بعد از ظهر امروز به بعد است.

اختلال گسترده در ارتباطات اینترنتی که با آغاز حملات نظامی آغاز شد، اکنون به یکی از جدی‌ترین پیامدهای ثانویه بحران بدل شده است. قطع یا محدودسازی ارتباطات نه تنها مانع گردش آزاد اطلاعات شده، بلکه دسترسی مردم به خدمات حیاتی، از جمله امور بانکی، آموزش، سلامت و ارتباط با بستگان در مناطق آسیب‌دیده را به‌شدت مختل کرده است. این وضعیت، به‌ویژه در مناطق روستایی و کم‌برخوردار، شهروندان را در وضعیت انزوا و بی‌اطلاعی قرار داده است.

شامگاه امشب، شبکه خبر صدا و سیمای جمهوری اسلامی با قطع برنامه‌های عادی خود، به پخش مداوم مارش نظامی اقدام کرده است. این تغییر برنامه در حالی صورت گرفت که هیچ‌گونه اطلاع‌رسانی رسمی از سوی نهادهای مرتبط درباره دلایل آن ارائه نشده است.

برخی گزارش‌ها حاکی از همزمانی این اقدام با شرایط امنیتی ویژه در تهران، از جمله حمله موشکی اسرائیل به اهدافی در پایتخت، از جمله زندان اوین است. با این‌حال، ارتباط مستقیم این پخش با آن رویدادها هنوز به‌طور رسمی تایید نشده است.

شبکه‌های رسانه‌ای جمهوری اسلامی در مواردی خاص از مارش‌های نظامی برای القای وضعیت ویژه یا اعلام رسمی شرایط فوق‌العاده استفاده می‌کنند. با این حال، سکوت خبری نهادهای مسئول درباره دلیل این اقدام، باعث شکل‌گیری گمانه‌زنی‌های متعددی در فضای مجازی شده است.

احسان چیت‌ساز، معاون سیاست‌گذاری و اقتصاد دیجیتال وزارت ارتباطات، امروز با انتشار تصویری از یک پهپاد ساقط‌ شده اسرائیلی مدعی شد که این پهپاد با استفاده از یک مودم ماهواره‌ای پیشرفته آمریکایی، اقدام به ارسال داده در جریان حمله اخیر به خاک ایران کرده است. این در حالی است که وزارت ارتباطات پیشتر در اطلاعیه‌ای دلیل محدودیت اینترنت را «جلوگیری از سوءاستفاده اسرائیل از شبکه ارتباطی کشور برای اهداف نظامی» عنوان کرده بود.

خبرگزاری قوه قضاییه نیز اعلام کرد که سایت پایگاه خبری «انتخاب» به دلیل آنچه «بی‌توجهی به تذکرات متعدد درباره انتشار اخباری که امنیت روانی مردم را هدف قرار می‌دهد» خوانده شده، مسدود شده است.

ظهر امروز، هم‌زمان با حملات گسترده اسرائیل به مناطق مختلف تهران، پخش زنده شبکه خبر صداوسیما و زیرنویس این شبکه برای حدود نیم‌ساعت دچار اختلال شد. مسئولان صداوسیما تاکنون درباره علت این حادثه توضیحی ارائه نکرده‌اند.

در ساعات اولیه بامداد امروز، یک گروه هکری مدعی هک بانک ملی و افشای اطلاعات مربوط به ۷۳ میلیون حساب این بانک شد. بانک ملی این ادعا را رد و اعلام کرد داده‌های منتشر شده «تنها شامل شماره کارت، کد ملی، نام و نام خانوادگی، تاریخ تولد و شماره موبایل برخی کاربران بوده که احتمالاً از هک‌های پیشین به دست آمده است.»

همچنین گزارش‌هایی از افزایش دریافت پیامک‌های مشکوک حاوی لینک‌های آلوده و هشدار کارشناسان درباره فعالیت‌های سایبری سازمان‌یافته علیه زیرساخت‌های کشور منتشر شده است. بسیاری از مشاغل کوچک و خانگی نیز که وابسته به اینترنت هستند، به‌طور کامل از کار افتاده‌اند و معیشت هزاران نفر در وضعیت بحرانی قرار گرفته است.

در پی ادامه این وضعیت، نگرانی‌های حقوق بشری درباره محدودیت آزادی بیان و حق دسترسی به اطلاعات افزایش یافته است. گروه‌های بین‌المللی مدافع حقوق دیجیتال هشدار داده‌اند که قطع اینترنت در میانه درگیری‌های نظامی، امکان مستندسازی نقض حقوق بشر و ارسال کمک‌های هدفمند بشردوستانه را محدود می‌کند. همچنین، بسیاری از کسب‌وکارهای خرد و خانگی که به اینترنت وابسته‌اند، با تعطیلی مواجه شده‌اند و معیشت هزاران نفر در معرض خطر قرار گرفته است.

مواضع بین‌المللی؛ اجماع جهانی بر ضرورت خویشتن‌داری و نگرانی از گسترش جنگ

هیئت حقیقت‌یاب سازمان ملل اعلام کرد که حمله اسرائیل به مجتمع مسکونی در تهران ده‌ها کشته برجای گذاشت، این حملات ناقض قوانین بین‌المللی بشردوستانه است و تاکنون فقط در تهران منجر به مرگ سه کارمند صلیب سرخ شده است. هیئت حقیقت‌یاب سازمان ملل از احتمال نقض اصل تمایز میان اهداف نظامی و غیرنظامی توسط اسرائیل ابراز نگرانی کرد.