ارتش های اروپای شرقی برای استخدام جوانان در جنگ نه چندان دور تلاش می کنند

والِک، جمهوری چک، 9 آگوست (رویترز) - در حالی که مربیان فرمان‌ها را فریاد می‌زنند، ده‌ها دانش‌آموز شرکت‌کننده در یک برنامه آزمایشی ارتش چک که با هدف افزایش تعداد جذب سربازان طراحی شده است، از میان بوته‌زارهای جنگلی در حال خزیدن هستند و اسلحه‌های جنگی حمل می‌کنند و نحوه قرارگیری صحیح برای تیراندازی را یاد می‌گیرند.

مانند بسیاری از کشورهای سابقاً تحت سلطه شوروی که اکنون عضو ناتو هستند، جمهوری چک سال‌هاست که نتوانسته اهداف جذب نیروی نظامی خود را محقق کند و با مشکل در حفظ تعداد سربازان مواجه بوده است. این موضوع باعث شده واحدهای ارتش دچار کمبود نیرو شده و نتوانند به آمادگی رزمی برسند. با توجه به حمله روسیه به اوکراین در نزدیکی مرزهای شرق اروپا، این وضعیت به شدت به تهدید احتمالی مسکو برای منطقه اشاره دارد.

حدود 80 دانش‌آموز دبیرستانی چک تصمیم گرفتند بخشی از تابستان خود را در یک برنامه آموزشی چهار هفته‌ای که در یک منطقه نظامی بسته در 94 کیلومتری (58 مایلی) غرب پایتخت، پراگ برگزار می‌شود، صرف یادگیری زندگی نظامی کنند.

اما ژنرال کارل رِهکا، فرمانده نیروهای مسلح چک، سیستم فعلی را غیرقابل تحمل دانسته است.

او به رویترز گفت که برنامه‌ای که توسط تیپ چهارم واکنش سریع - یک واحد ارتش که تنها با 50 درصد ظرفیت به دلیل کمبود سرباز فعالیت می‌کند - اجرا می‌شود، به دانش‌آموزان نگاهی ابتدایی به زندگی نظامی ارائه می‌دهد.

رِهکا گفت: "ما می‌خواهیم هرگونه دشمن احتمالی در آینده را بازداریم. اگر درباره کمبود منابع انسانی در ارتش کاری انجام ندهیم...، ممکن است به این معنا باشد که نتوانیم صلح خود را حفظ کنیم و دشمن احتمالی را بازداریم."

طبق جدیدترین داده‌های ارتش، در سال 2021 جمهوری چک به 56 درصد از هدف جذب نیرو دست یافت و این میزان در سال 2022 به 85 درصد افزایش یافت.

جمهوری چک تنها نیست. کشورهایی در سراسر اروپای شرقی نیز برای جذب سربازان جدید و حفظ سربازان با تجربه در منطقه‌ای که لهستان، مجارستان، رومانی و اسلواکی همگی با اوکراین هم‌مرز هستند، با مشکلات مشابهی مواجه‌اند.

رِهکا گفت: "ما بدون نیروها نمی‌توانیم کاری انجام دهیم - اگر تجهیزات را مدرن کنیم ولی افراد کافی، با صلاحیت و با انگیزه نداشته باشیم، همه این‌ها پول هدر رفته است."

مشکل در سطح اروپا

کشورهای اروپای غربی عضو ناتو نیز با چالش‌های مشابهی مواجه هستند. رویترز در ماه ژوئیه گزارش داد که ناتو برای تحقق کامل برنامه‌های جدید خود جهت دفاع در برابر هرگونه حمله به قلمرو اتحاد از سوی روسیه، به 35 تا 50 تیپ اضافی نیاز دارد.

اما این مسئله برای کشورهای اروپای شرقی که چهار دهه تحت سلطه شوروی بودند و مدت‌هاست درباره تهدید روسیه‌ی جسورتر تحت رهبری ولادیمیر پوتین هشدار می‌دهند، اهمیت بیشتری دارد.

توماس کوپچنی، معاون سابق وزیر دفاع چک و فرستاده پراگ در مسائل بازسازی اوکراین، به رویترز گفت: "ما احتمال تجاوز روسیه به خودمان را نیز غیرممکن نمی‌بینیم... طی چند سال آینده. بنابراین در صورت حمله روسیه، باید بدانیم که می‌توانیم روی تعداد معینی سرباز و قابلیت‌ها حساب کنیم."

دولت‌ها به کمپین‌های دیجیتال بازاریابی روی آورده‌اند، پاداش‌های جذب نیرو را افزایش داده‌اند و گزینه‌های مختلفی از جمله یک فرمان وزارت دفاع چک که از اول سپتامبر اجرایی می‌شود و الزامات پزشکی برای سربازان حرفه‌ای، نیروهای ذخیره و تازه‌واردها را کاهش می‌دهد، در نظر گرفته‌اند.

اما با نرخ پایین بیکاری در سراسر اروپای شرقی، چالش اصلی این است که جوانان را برای پیوستن به ارتش با حقوقی کمتر از آنچه در بخش خصوصی کسب می‌کنند، متقاعد کنند.

سرتیپ کارول دیمانوفسکی، معاون اول رئیس ستاد کل نیروهای مسلح لهستان، به رویترز گفت: "ما با چالش‌هایی مواجه هستیم. این چالش‌ها به این واقعیت مربوط می‌شوند که بازار کار اینجا بسیار رقابتی است."

نیاز به نسل جدیدی از سربازان

در لهستان، مقامات دولتی و نظامی می‌گویند که به اهداف جذب نیرو دست یافته‌اند و در حال برنامه‌ریزی برای افزایش سقف جذب نیرو هستند، اما منتقدان تردید دارند که هدف تشکیل ارتشی با 300,000 سرباز واقع‌بینانه باشد.

بزرگترین کشور اروپای شرقی همچنین به دنبال افزایش هزینه‌های دفاعی به نزدیک 5 درصد از تولید ناخالص داخلی است و اخیراً یک کمپین جذب نیرو با عنوان "تعطیلات با ارتش" راه‌اندازی کرده که آموزش نظامی ابتدایی را برای شهروندان 18 تا 35 ساله طی 28 روز فراهم می‌کند.

اما داده‌های وزارت دفاع نشان می‌دهد که با وجود افزایش تعداد نیروهای جذب شده در آخرین آمار موجود، تعداد بی‌سابقه 9,000 سرباز حرفه‌ای در سال 2023 از خدمت خارج شدند.

در حالی که دیمانوفسکی گفت که این یک "فرآیند طبیعی" است، سرهنگ بوگدان سووا، رئیس بخش سازماندهی و جذب نیرو در ستاد کل لهستان، توضیح داد که گروه قابل توجهی پس از چند سال خدمت ارتش را ترک می‌کنند. سووا گفت: "ما در تلاشیم پیشنهادات جذاب‌تری برای آن‌ها آماده کنیم و مشوق‌های مالی جدیدی ایجاد کنیم."

ارتش مجارستان که آمار به‌روز جذب نیرو را منتشر نکرده است، یک کمپین رسانه‌ای راه‌اندازی کرده که از بیلبوردها، تبلیغات و یک سریال تلویزیونی با مضمون نظامی که تا پایان سال 2024 پخش خواهد شد، برای جذب سربازان جدید استفاده می‌کند.

در رومانی، دولت پس از آنکه داده‌های اخیر وزارت دفاع نشان داد که 43 درصد از پست‌های افسران و همچنین 23 درصد از پست‌های سربازان و رده‌های حرفه‌ای دیگر خالی هستند، اقدام به جذب نیرو کرد.

رومانی چهار سامانه دفاع موشکی پاتریوت دارد اما تنها دو سامانه عملیاتی است، در حالی که دولت تعدادی جت جنگنده

  F-16 خریداری کرده است اما تعداد کافی خلبان آموزش‌دیده برای هدایت آن‌ها ندارد.

یک منبع دفاعی به رویترز گفت: "باید بررسی کرد که چه قوانینی باید تغییر کند، نه تنها در رومانی بلکه در دیگر کشورها نیز، تا این افراد (سربازان حاضر در خدمت) تشویق شوند که باقی بمانند."

رومانی و کشورهای دیگر به نسلی جدید از سربازان امید دارند، مانند جان دونکا، دانش‌آموز دبیرستانی چک که در اردوگاه تابستانی ارتش نزدیک پراگ شرکت کرده و قصد دارد پس از اتمام تحصیل به ارتش بپیوندد.

دونکا در حالی که یک تفنگ جنگی برن 2 بدون گلوله در دست داشت و در حال استراحت از تمرینات نظامی بود، گفت: "پوشیدن این لباس نظامی حس افتخار به همراه دارد. با توجه به همه اتفاقاتی که در جهان رخ داده، خوشحالم که می‌توانم در چنین اردوگاهی شرکت کنم."