خبرنما | ژورنال روزانه ایران و جهان شنبه، ۱۸ اکتبر ۲۰۲۵ / ۲۶ مهر ۱۴۰۴

📰 تیتر روز

مرز رفح بین مصر و غزه قرار است از دوشنبه بازگشایی شود، اما دولت اسرائیل اعلام کرده که بازگشایی تا روشن شدن شرایط رعایت تعهدات امنیتی ادامه نخواهد داشت، و اختلاف بر سر بازگشت اجساد گروگان‌ها و خلع سلاح، بحران آتش‌بس را شکننده‌تر کرده است.

منبع: Reuters: "Gaza's Rafah border crossing to reopen on Monday") Reuters

سفارت فلسطین در مصر روز شنبه اعلام کرد گذرگاه مرزی غزه در رفح با مصر روز دوشنبه بازگشایی خواهد شد، تقریبا یک هفته پس از توافق آتش بس و توافق گروگان گیری بین اسرائیل و حماس.
سفارت مصر در بیانیه ای اعلام کرد که این گذرگاه که از ماه مه ۲۰۲۴ تا حد زیادی بسته شده است، به فلسطینی های مقیم مصر اجازه می دهد به غزه بازگردند. در این بیانیه نگفته است که آیا کمک های بشردوستانه نیز اجازه عبور از این گذرگاه را خواهند داشت یا خیر.
از زمان توقف دو سال جنگ ویرانگر با میانجیگری ایالات متحده، به طور متوسط روزانه حدود 560 تن مواد غذایی وارد نوار غزه شده است که به گفته برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد هنوز بسیار کمتر از میزان نیاز است.
این گذرگاه پس از تصرف بخش غزه توسط نیروهای اسرائیلی در اردیبهشت ۱۴۰۴ به روی کمک ها بسته شد، اما در اوایل سال ۲۰۲۵ طی آتش بس کوتاه مدت بین دو طرف برای مدت کوتاهی بازگشایی شد.

🌍 خبرهای جهان

اروپا

کشورهای اتحادیه اروپا به‌دنبال تقویت کمک‌های بشردوستانه برای غزه‌اند، اما بین اعضا اختلاف وجود دارد بر سر شرایط امن ورود کمک، کنترل مرزها و نقش نهادهای بین‌المللی در مدیریت عملیات.

فشارهای محیط‌زیستی — شامل کم‌آبی و خشکسالی — در بخش‌هایی از جنوب و مرکز اروپا جدی تر شده است؛ گروه‌های زیست‌محیطی از دولت‌ها درخواست کرده‌اند که بودجه‌ای ویژه برای زیرساخت‌های آب و فاضلاب اختصاص دهند.

آسیا و اقیانوسیه

 

تنش‌های تجاری بین چین و آمریکا تاکید شده است، و بازارهای آسیا بابت احتمال تشدید تعرفه‌ها و اختلال در زنجیره تأمین جهانی با احتیاط رفتار می‌کنند.

آمریکا

بازارهای مالی آمریکا شاهد نوسانات هستند؛ شاخص‌های سهام در هفته اخیر رشد محدود داشته‌اند. به علاوه، مدیرعامل صندوق بین‌المللی پول نسبت به ریسک‌های اقتصادی ناشی از تشدید تنش‌های تجاری هشدار داده است. (

منبع: Reuters: “IMF chief hopes for easing of US, China tensions …”) Reuters

-۲۴ مهر ۱۴۰۴ - ۱۶ اکتبر ۲۰۲۵ به روز شده در ۲۵ مهر ۱۴۰۴ - ۱۷ اکتبر ۲۰۲۵ ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین به واشنگتن رفته است تا با دیدار با دونالد ترامپ، او را برای مسلح کردن اوکراین به موشک‌های تاماهاک متقاعد کند.

طی سال جاری میلادی، این سومین سفر رئیس جمهور اوکراین به آمریکاست.

سفر زلنسکی به واشنگتن پس از آن است که دونالد ترامپ پس از گفت‌وگوی تلفنی دوساعته‌ دیشب با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، گفت «پیشرفت‌های مهمی» به دست آمده و این دو موافقت کردند در مجارستان حضوری دیدار کنند.

ترامپ به خبرنگاران گفت این دیدار «حدود دو هفته آینده» برگزار خواهد شد.

دونالد ترامپ اظهار امیدواری کرده که این ملاقات به جنگ در اوکراین خاتمه دهد.BBC

خاورمیانه و آفریقا

پس از اعلام بازگشایی مرز رفح، اسرائیل واکنش نشان داده و گفته است بازگشایی تا روشن شدن شرایط بسته خواهد ماند. منازعات بین طرفین بر سر بازگرداندن اجساد گروگان‌ها، کنترل مرز و تعهدات آتش‌بس برجسته است. (

منبع: Reuters: “Israel says Rafah crossing to remain closed until further notice”) Reuters

18 اکتبر (رویترز) - دفتر بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، گفت گذرگاه الرفح غزه تا اطلاع ثانوی بسته خواهد ماند، اندکی پس از آن که سفارت فلسطین در مصر اعلام کرد که روز دوشنبه بازگشایی خواهد شد.
دفتر نتانیاهو روز شنبه در بیانیه ای گفت: «باز کردن گذرگاه بر اساس شیوه ای که حماس نقش خود را در بازگرداندن گروگان های کشته شده و اجرای چارچوب توافق شده ایفا می کند، در نظر گرفته خواهد شد.»

گزارش‌ها می‌گویند که نیروهای اسرائیلی و حماس در حال تبادل اتهام به نقض آتش‌بس هستند. برخی منابع اعلام کرده‌اند اسرائیل خود را برای بازگشایی مرز آماده کرده اما تاریخ مشخصی اعلام نکرده است. (

منبع: Reuters: “Israel, Hamas trade blame over truce violations …”) Reuters

همچنین از جانب اسرائیل خبر رسیده است که «مقامات اسرائیلی می‌گویند آماده‌سازی برای بازگشایی مرز رفح با مصر در جریان است اما تاریخ هنوز اعلام نشده است.» (منبع: Reuters: “Israel says preparations to open Rafah crossing underway …”) Reuters

ده‌ها کشته و زخمی در درگیری جدید پاکستان و افغانستان

 پاکستان با آتش‌بس ۲ روزه با افغانستان موافقت کرد درگیری‌های مرزی «سپین بولدک» در جنوب شرقی افغانستان «چمن» در پاکستان را دربرگرفت.

رویترز در خبری اعلام کرد درگیری‌های میان نیرو‌های پاکستانی و افغانستانی در یک منطقه مرزی دورافتاده، در حالی که خصومت میان دو متحد پیشین تشدید می‌شود، ده‌ها کشته و زخمی برجای گذاشته است.

بر اساس این گزارش، هر دو طرف، طرف مقابل را به آغاز خشونت مرگبار شب سه‌شنبه متهم کردند که مناطق مرزی «سپین بولدک» در جنوب شرقی افغانستان و چمن در پاکستان را دربرگرفت.

ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان افغانستان، در پستی در شبکه اجتماعی اکس، نیرو‌های پاکستانی را به آغاز درگیری‌های مرزی با شلیک «سلاح‌های سبک و سنگین» به سمت افغانستان متهم کرد که به گفته وی ۱۲ غیرنظامی را کشته و بیش از ۱۰۰ تن را زخمی کرده است.

علی محمد حقمل، سخنگوی مطبوعاتی ولسوالی «سپین بولدک»، آمار تلفات غیرنظامیان را ۱۵ نفر اعلام کرد. خبرگزاری فرانسه نیز به نقل از یک مقیم بیمارستانی در این ولسوالی گزارش داد که ۸۰ زن و کودک در میان مجروحان هستند.

مجاهد ادعا کرد که نیرو‌های افغان تلافی کردند و «تعداد زیادی» از سربازان پاکستانی را کشته، سلاح‌ها و تانک‌های پاکستانی را تصاحب و تأسیسات نظامی پاکستان را نابود کردند.

اما مقامات پاکستانی، طالبان افغانستان را به آغاز آتش بر روی یک پست نظامی پاکستان و دیگر مناطق نزدیک مرزی متهم کردند که باعث درگیری‌هایی شد که چهار غیرنظامی پاکستانی نیز در آن زخمی شدند. خبرگزاری رویترز به نقل از مقامات امنیتی ناشناس گزارش داد که شش سرباز پاکستانی در این خشونت‌ها کشته شدند که یک فرد مقیم گفت حدود پنج ساعت طول کشید.

اخبار مهم ایران – گزارش روز

۱. اعتراضات کارگری و مردمی برخی گزارش‌ها درباره اجرای اعدام‌های دسته‌جمعی و مشکلات اقتصادی گسترده گفته‌اند که موج جدیدی از اعتراضات را در ایران شعله‌ور کرده است. (

منبع: NCRI — “Mass Executions and Economic Hardship Trigger Wave of Protests Across Iran”) ncr-iran.org

۲. بحران معیشت، تورم و فقر بانک جهانی در گزارش منطقه‌ای خود پیش‌بینی کرده است که اقتصاد ایران در سال جاری کسری خواهد داشت، ناشی از افت صادرات نفتی و فشار ناشی از تحریم‌ها و بحران منطقه‌ای. (

منبع: Reuters: “World Bank lifts growth forecast … Iran suffers contraction”) Reuters

وضعیت حقوق بشر و آزادی‌های مدنی

گزارش سالانهٔ سازمان حقوق بشر “World Report 2025: Iran” نشان می‌دهد که در دولت جدید نیز سرکوب اعتراضات، افزایش اعدام‌ها، و نقض حقوق اقلیت‌ها و فعالان مدنی ادامه یافته است. (

منبع: HRW: “World Report 2025: Iran”) hrw.org

سومین روز اعتصاب زندانیان محکوم به اعدام در قزل حصار

استفاده فزاینده رژیم از ابزار نهایی ترس خود یعنی چوبه دار نهفته است. با توجه به اینکه اعدام ها با سرعت وحشتناک هر سه ساعت یک اعدام انجام می شود، همان زندان هایی که برای ساکت کردن مخالفان طراحی شده اند به کانون های مقاومت تبدیل شده اند. روز دوشنبه ۲۱ مهر، بیش از ۱۵۰۰ زندانی محکوم به اعدام در زندان قزل حصار دست به اعتصاب غذای هماهنگ زدند. آنها در بیانیه ای قدرتمند اعلام کردند: «هر روز و هر هفته شاهد فرستادن هم سلولی هایمان به چوبه دار هستیم و شب هایمان را با کابوس مرگ می گذرانیم... این وضعیت دیگر برای ما قابل تحمل نیست».

- حجاب اجباری؛ روش‌های جدید حکومت برای سرکوب چراغ خاموش زنان پردیس گلشن ۱۴۰۴/۷/۲۴۱۴۰۴ مهر ۲۴, پنجشنبه کمپین بین‌المللی حقوق بشر در گزارشی با ذکر شواهد و مدارک نشان داده که سرکوب زنان بدون حجاب اجباری کمتر نشده بلکه تنها روش‌های سرکوب تغییر کرده است. زنان در شهرهای کوچک بیش از تهران و شهرهای بزرگ مورد آزار قرار می‌گیرند.

https://p.dw.com/p/5266r

کنترل الکترونیک روش‌ تازه حکومت ایران برای مقابله با زنانی است که تن به حجاب اجباری نمی‌دهندعکس: hammihamomline "کنترل الکترونیک و استفاده از ماموران لباس شخصی" روش‌های تازه حکومت ایران برای مقابله با زنانی است که تن به حجاب اجباری نمی‌دهند.

کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران در گزارشی در این باره مواردی را ذکر کرده که نشان می‌دهند اگرچه خیابان‌های شهرهای ایران این روزها رنگ و رویی تازه گرفته اما در پس این رنگارنگی، اذیت و آزار، جریمه‌های نقدی و مجازات‌های مالی بیش از پیش ادامه دارند.

https://www.dw.com/

بحران‌های زیست‌محیطی و منابع آب

 در گزارشات بین‌المللی و منطقه‌ای، تاکید شده که ایران با چالش جدی در مدیریت منابع آب و افت سطح آب‌های زیرزمینی روبه‌روست.

منبع ترکیبی از تحلیل‌های محیط‌زیستی بین‌المللی، implicit

سیاست‌های نفتی و ساختار قدرت با نوسان قیمت نفت و محدودیت‌های صادراتی، ساختار تصمیم‌گیری نفتی ایران تحت فشار است. تمرکز قدرت در بخش انرژی و ضعف شفافیت مالی از مشکلاتی است که تحلیلگران بر آن تاکید دارند.

📊 اقتصاد و بازار جهانی

نرخ تورم جهانی و رشد اقتصادی: طبق گزارش World Economic Outlook اکتبر ۲۰۲۵، رشد جهانی در سال جاری به ۳٫۲٪ پیش‌بینی شده و در سال ۲۰۲۶ به ۳٫۱٪ می‌رسد، اما ریسک‌های نزولی متعدد باقی‌اند. (منبع: IMF WEO October 2025) IMF +1

قیمت نفت: بازار نفت تحت تأثیر انتظارات عرضه و تقاضا و تنش‌های منطقه‌ای، نوسان دارد (گزارشات متنوع بازار نفت بین‌المللی).

بازار ارز و طلا: دلار در مقابل بیشتر ارزهای دیگر نسبتا قوی باقی مانده و طلا پس از رکورد اخیر تا حدی تثبیت شده است. (تحلیل بازارها در گزارشات اقتصادی بین‌المللی)

🌱 علم، فناوری و محیط زیست در گزارش‌های جهانی، تأکید شده است که بحران آب، تغییرات اقلیمی و تاب‌آوری زیرساخت‌ها نیازمند سرمایه‌گذاری بزرگ و سیاست‌گذاری بلندمدت است؛ راهکارهای فناوری‌محور برای مدیریت منابع آبی و فاضلاب به شدت مورد توجه‌اند.

🎭 فرهنگ و جامعه موجی از آثاری هنری و اجتماعی به بازتاب بحران‌های اقتصادی، معیشتی و جنگ اختصاص دارد؛ فیلم، نمایش و ادبیات در چند کشور غربی به نقد سیاست‌های بین‌المللی و محلی پرداخته‌اند.

💬 نقل‌قول روز

 «آزادیِ واقعی هنگامی برقرار است که کارگران و جوامع محلی بتوانند سرنوشت اقتصادی و سیاسی خود را جمعی تعیین کنند»

(بیانگر پیوند میان مطالبه معیشت و دموکراسی(

🟥 دیدگاه روز (چپ شورایی)

 ۱( بازگشایی مرز رفح اگر به صورت محدود و کنترل‌شده باشد، نماد امیدی است، اما نباید جایگزین دستیابی به صلح عادلانه و تحقق حق مردم غزه شود. کنترل محلی بر توزیع کمک‌ها و دخالت نهادهای مستقل مردمی باید محور هر توافقی باشد. آتش‌بس در غزه و بازگشایی محدود رفح نشان می‌دهد که راه‌حل نظامی و محاصره پایانِ بحران را تضمین نمی‌کند؛ کمک‌های بشردوستانه و بازسازی باید تحت نظارت و کنترل جوامع محلی و با دسترسی آزاد به کمک‌های بین‌المللی انجام شود، نه به‌عنوان عمل نمادین که ابزار فشار گردد.

2) در ایران، بحران معیشتی و سرکوب هم‌افزایی دارند: سیاست‌های اقتصادی بدون واقعی‌کردن قدرت مردم و سازماندهی کارگری نمی‌تواند ریشه‌های مسئله را بکند. برنامه چپ شورایی باید شامل یارانه واقعی، دستمزد معنادار، و انتقال نهادهای تولیدی و خدماتی تحت کنترل شوراهای کارگری و محلی باشد تا قدرت از بالا به پایین بازسازی شود. در ایران، تورم و فشار معیشتی ساختاری است: سیاست‌های مالی و پولی موقتی بدون دموکراتیزه‌کردن کنترل منابع و تقویت نهادهای کارگری و محلی مشکل را حل نمی‌کند. راه‌حل‌های فوری باید ترکیبی از تضمین‌های معیشتی (دستمزد واقعی، تأمین غذا و آب) و تاسیس شوراهای مستقل کارگری/محلی برای کنترل تولید و توزیع منابع باشد تا فشار روزمره کاهش یابد و زیربنای یک گذار اجتماعی ساخته شود.

🔗 منابع معتبر و فعال

Reuters: Gaza’s Rafah border crossing to reopen on Monday Reuters

Reuters: Israel says Rafah crossing to remain closed until further notice Reuters

Reuters: IMF chief hopes for easing of US, China tensions Reuters

Reuters: Israel, Hamas trade blame over truce violations Reuters

Reuters: Israel says preparations to open Rafah… Reuters

Reuters: World Bank lifts growth forecast … Iran suffers contraction Reuters

HRW: World Report 2025: Iran hrw.org

IMF: World Economic Outlook, October 2025 IMF +1