تاثیر کرونا بر انسان ها، اقتصاد جهانی سرمایه داری و وضعیت طبقه ی کارگر و مزد بگیران

همکاران و رفقا، این مطلب در ماه مارس 2020 برابر 25 اسفند 98 انتشار یافته، اما به دلیل پنجاه و دومین روز اعتصاب کارگران هفت تپه و پنجمین روز اعتصابات و اعتراضات کارگران صنایع نفت و پتروشیمی و نیروگاههای برق: اعتصاب نیروگاه پارس جنوبی در بیدخون، اعتصاب کارگران پارسیان سپهر، پنجمین روز اعتراضات سراسری کارگران پروژه ای، اعتصاب کارگران نفت آبادان، نفت سنگین قشم، پالایشگاه گاز فازهای 22 تا 24، پارس جنوبی در کنگان، پتروشیمی لامرد، پتروشیمی پارس فنل و کارگران هپکو لازم دیدم که مجددا این مطلب منتشرکنم.

قبل هر چیز باید اشاره کنم، که از یک سو ویروس کرونا جان انسان ها را میگیرد و از سوی دیگر بمب افکن ها، مسلسل ها و گاز اشک آورهای سرمایه ی جهانی برای دفاع و پایداری از سود، در سراسر دنیا کماکان آتش افروزی می کند و بر سر انسان ها بمب می ریزند ، معترضین را به عناوین مختلف، دستگیر و زندانی می کنند، برای سرکوبی تظاهرکنندگان، گاز اشک آور پرتاب می کنند ومعترضین را به رگبار می بندد. نمونه و مثال در جهان در مبارزات سیاسی طبقاتی مزدبگیران زیاد است. در ایران آبان ماه 1398 و در خاورمیانه، شیلی و .... و این است چهره ی واقعی سرمایه داری جهانی! ! لازم به اشاره است، که بنا به گزارش مؤسسه تحقیقاتی صلح بین المللی در سوئد، حجم فروش و صادرات اسلحه به مناطق بحرانی در حال جنگ دنیا نسبت به 5 سال پیش یعنی بین 2014-2018 آمریکا 36 درصد، روسیه 21 درصد، فرانسه 7 درصد، آلما 6 درصد، چین 5 درصد و انگلیس با 4 درصد. این جنگ افروزان 79 درصد صادرات سلاح برای جنگ های موجود در دنیا را تامین می کنند. حال ببینیم از ویروس کرونا چه سودی عایدشان می شود.

ویروس کرونا از چین شروع و به مرور در سراسر جهان شیوع پیدا کرده و تاکنون در اکثر کشورها گسترش پیدا کرده است. اما تاثیر این تراژدی تنها با از بین بردن فیزیکی و جان باختن بخشی از انسان ها خلاصه نمی شود( تاکنون یعنی تاریخ 03.05.2020 تعداد قربانیان 246475 نفر و مبتلایان به این ویروس بیش3 میلیون و 400 هزار نفر و بهبود یافته حدود یک میلیون و 115 هزار نفر اعلام شده است که البته این رقم روز بروز در حال افزایش است) بلکه به موازات مرگ عده ی زیادی از انسان های مسن و جوان، تاثیر خود را بر اقتصاد جهانی سرمایه داری و به ورشکستگی کشاندن هزاران ویا شاید ده ها هزار کارخانه کوچک و متوسط و کارگاه در چین و سراسر جهان خواهد داشت، بر بستر این وضعیت طبقه ی کارگر جهانی را به هلاکت عمیق تری روبرو خواهد کرد و برای سوء استفاده گسترده ای از سوی دولت های سرمایه داری، دست سرمایه دارن بزرگ صنعتی و مالی و کارخانه داران را برای استثمار بیشتر مزدبگیران باز خواهد گذاشت، که در این زمینه هوشیاری طبقه ی کارگر و مزدبگیران و فعالان کارگری را می طلبد. بنا به گفته ی اقتصاددانان سرمایه داری، کشور چین با نیروی کار ارزان در شرایط کنونی به میز کار تولید جهان سرمایه داری تبدیل شده است و این میز کار با نیروی کار ارزان خود ارزش اضافی سرمایه داری جهانی را تامین می کند، این میزکار جهانی که در تامین سفارشات اقتصادی کشورهای صنعتی اروپا و غیر اروپایی فعال بوده ( مثل وسایل و قطعات یدکی برای کارخانه های اتومبیل سازی، قطعه های میکروچیپ، داروها و... ) به بخش زیادی از کشورهای صنعتی تا قبل از شیوع کرونا از سوی چین صادر می شده است، اکنون با شیوع ویروس کرونا دچار اختلال شده و باعث اثرات زیان باری بر اقتصاد جهانی سرمایه داری و به خصوص اقتصاد کشور های صنعتی خواهد شد. زیرا اکثر اقتصاددانان جهان سرمایه داری براین باورند که بحران اقتصادی در راه است و امکان بیکار شدن 50 میلیون مزدبگیر را حدس و گمانه زنی می کنند. بر بستر این بحران برای کارگران و مزد بگیرانی که از دست کرونا جان سالم بدر میبرند باعث فقر و تنگدستی بیشتر خواهد شد، از سوی دیگر در وضعیت موجود کنونی از سوی احزاب ، سازمان ها و دولتهای نئولیبرال و به خصوص احزاب سوسیال دموکراسی با دلسوزی بسیار به حمایت از کارخانه داران و سرمایه داران به شکل گسترده تبلیغ می شود، که از سوی دولت و از پول صندوق مالیات از ورشکستگی آنها مانع شوند. دولت تضمین می کند که کارگاه ها و کارخانه ها را تا دو میلیارد یورو حجم معاملاتی حمایت کند. خوب روشن هم هست که در این گونه شرایط بحرانی در ابتدا و کوتاه مدت اعتراضات کارگران و مزد بگیران تخفیف پیدا خواهد کرد اما در دراز مدت جامعه ی بحران زده با عروج اعتراضات گسترده ی مزدبگیران مواجه خواهد شد. حقیقت این است، که این ترفند بیشتر با هدف استعمار بیشتر کارگران و مزدبگیران خواهند بود. همچنین سرمایه داران و احزاب حامی آنها، با تبلیغات ضد کارگری و ظاهرا انسان دوستانه ، زنجیر بیکاری و بیگاری جهان سرمایه داری را چه به صورت پنهان و چه عیان بدست و پای مزدبگیران خواهد بست. هم اکنون دولت های سرمایه داری از جمله آلمان برای نجات یکسری از شرکت ها و کارخانه ها که با بحران روبرو شده اند و در آینده روبرو خواهند شد، قول حمایت و کمک داده شده است و حاضر است بجز حمایت مالی، مالیات را تا سطحی که به سود و ارزش اضافی آنها لطمه ای وارد نشود پایین بیاورد. و این حاتم بخشی از جیب کارگران و مزدبگیران جامعه ی آلمان است، یعنی ازجیب تولید گرانی است که ماهانه مالیات به دولت پرداخت می کنند. در اینجا هوشیاری کارگران و مزدبگیران و فعالین شورایی ضد سرمایه داری را می طلبد که در مقابل ترفند های مختلف سرمایه داران و دولت های حامی آنها به افشاگری و مقابله بپردازند. من سعی دارم که با داده های وضعیت موجود، به خطراتی که می تواند طبقه ی کارگر جهانی و بخصوص طبقه ی کارگر و مزدبگیران ایران را تهدید کند اشاره کنم. 

 -- Dun & Bradstreet یکی از سازمان های سرمایه داری است و فقط برای نجات کارخانه داران در بحران فعالیت می کند  

 Dun & Bradstreet است که شرکت ها و کارخانه ها را از نظر فکری برای خروج از بحران کمک می کند، گزارشی را در مورد چگونگی تاثیرات شیوع ویروس کرونا بر اقتصاد جهان سرمایه داری را منتشر کرد. گزارش و آمارهای این سازمان به این دلیل است، که در واقع می خواهد به شرکت ها و کارخانه هایی که در چین از نیروی کار ارزان استفاده می کنند کمک کند و چگونگی فرار و راه خروج از این بحران را نشان دهد. کارکنان و متخصصین این نهاد یا سازمان، کاردانها و کارشناسان اقتصادی حامی سرمایه داران هستند. یعنی این نهاد کاملا در خدمت سرمایه داران است، از سوی سرمایه داران حمایت و پشتیبانی می شود و روشن است که یک سازمان ضد کارگری است. 

شیوع ویروس کرونا از ووهان (Wuhan )که متعلق به استان هوبای (Hubei) در چین می باشد شروع شد. این استان یکی از مناطق مهم صنعتی است. و این ویروس به 18 استان دیگر خیلی سریع شیوع و گسترش پیدا کرد. عکس العمل دولت چین این بود که دستور بستن تعداد زیادی از این کارخانه ها را صادر کرد. بستن سریع این کارخانه ها وشرکت ها تاثیر خود را هم بر بیکارسازی کارگران و مزدبگیران در داخل چین و هم خارج از چین بطور محسوسی برمواد غذایی ، دارویی و صنعتی گذاشت و برخی از کشورها را حتی کشورهای صنعتی مثل آمریکا، آلمان و دیگر کشورهای صنعتی را با کم بود مواد دارویی، مواد ضدعفونی، قطعات و تولیدات میکروچیپ و گرانی برخی از تولیدات وارداتی از چین کرد. بنا به آماری که (Dun & Bradstreet) منتشر کرده است حدود 50000 شرکت بزرگ و شاخه های وابسته به آنها و شعبه های مختلف یعنی 90 در صد شرکت هایی که در چین مستقر هستند تحت تاثیر این وضعیت قرار گرفته اند. در استانهای (Guangdung, Jiangsu,Zhejiang, Pekan und Shandung) 50٪ درصد از مجموعه ی شاغلان حذف شده اند و 48 درصد از حجم فروش اقتصادی چین را دربر می گیرد و معلوم نیست کارگران و مزد بگیران در چه وضعیتی قرار دارند. پنج بخشی که شدیدا آسیب دیده اند : شرکت های خدماتی عمومی، شرکت های عمده فروشی، خرده فروشان و شرکت های خدمات مالی را در بر می گیرد، این ها حدود 80 درصد شرکت ها را تشکیل می دهند. سهم کارخانه جات و شرکت های ساخت و تولید کالا، خدمات عمومی و عمده فروش ها ازاین 80 درصد، 65 در صد می باشد. لازم به توضیح است که هنوز زود است که تاثیرات واقعی شیوع ویروس کرونا را بر زندگی انسان ها ی مزدبگیر و اقتصاد جهان سرمایه داری گمانه زنی و به حقیقت نزدیک و آن را برآورد کرد.

برای روشن تر شدن از بحران کنونی، ما شیوع ویروس کرونا را در مقایسه با ویروس مارس (Mars ) در 2002- 2003 بر اقتصاد چین ، کوتاه بررسی میکنیم: بررسی ها و تخمین هایی که در آن دوره بعمل آمد این بود که ویروس مارس بین یک تا دو درصد به تولید ناخالص داخلی چین آسیب رساند. اما در زمانی بود که سرمایه داری دولتی چین هنوز به عنوان یک قدرت اقتصادی جهان بطور مشخص مطرح نبود و به میز کار ارزان سرمایه ی جهانی هنوز تبدیل نشده بود. الان سرمایه داری دولتی چین با صادرات قطعات یدکی، دارویی و مواد غذایی بخش عظیمی از تولید کالای سرمایه جهان تبدیل شده و از نظر مواد غذایی، دارویی و میکروچیپ و سایر کالاهایی که می بایست درست سروقت (Just in time ) بدست مشتری های کشورهای صنعتی برسد تبدیل شده است.

پیش بینی کنندگان اقتصادی تاثیر ویروس کرونا را در سال 2020 بر اقتصاد جهانی سرمایه داری را در صورتی که وضعیت کنونی را ثابت فرض کنیم و گسترش بیشتری پیدا نکند، به عنوان مثال تنها در بخش توریستی می توانست 712 میلیارد دلار درآمد بدست آید، اما بحران موجود باعث شده که این بخش از درآمد جهانی با رکود محض مواجه شود و به منهای 13،5 درصد برسد و میلیون ها بیکار که هنوز آمار دقیقی در دست نیست با بی شغلی مواجه کند. در صورتی اوضاع اقتصادی وخیم تر آز تحلیلی است که گمانه زنی شده است. شرکت های عظیمی مثل اپل، گوگل، استارباکس و ای کیا (Apple, Google, Starbucks Ikea) شرکت هایشان را در چین بسته اند و معلوم نیست که مزدبگیران این غول های مفت خور و استثمارگر تا زمان عادی شدن شرایط، در چه وضعیتی زندگی خواهند کرد. این بحران تاثیر به سزایی بر صنعت حمل و نقل هوایی گذاشته است، اکثر شرکت های حمل و نقل هوایی پرواز خود را از حالت محدود تا به صفر رسانده اند. با تکیه بر این روند، کارگران و مزدبگیران هتل ها، دفترهای مسافرتی، رستوران ها، مزدبگیران شرکت های هوای و ... با مشکلات شغلی و بیکاری روبرو شده اند. این وضعیت نه تنها در چین بلکه وضعیتی است که در سراسر جهان گریبانگیر طبقه ی کارگر و مزدبگیران، بخصوص کشورهایی مثل ایران که حجم مبادلات اقتصادی آن با چین در سطح بالایی است می باشد. البته لازم به اشاره است که صنعت اتومبیل سازی هم بعلت اینکه وسایل یدکی بخش زیادی از کارخانه های اتومبیل سازی در چین ساخته می شود دچار بحران کمبود قطعه و وسایل یدکی شده اند و طبیعتا جایگاه کاری بیشتری را از بین خواهد برد.

 بنا به اطلاعات منتشر شده از سوی اتاق صنعت و بازرگانی شمال غربی آلمان، تاثیر ویروس کرونا با مختل کردن کارخانه جات و شرکتها در چین، مستقیما بر اقتصاد منطقه ی شمال غرب آلمان تاثیر منفی گذاشته است. مثلن حدود 300 شرکت از شهر های دورتموند، هام و اونا (Una ، Dortmund, Ham ) و با وضعیتی که در چین بوجود آمده است، با کم بود قطعات و وسایل یدکی ضربه اساسی به تامین و شبکه های تولیدی وارد می شود و به ورشکستگی شرکت ها وکارخانه ها منجر خواهد شد، یا با اختلال در روند تولید جایگاه کاری کارگران و مزد بگیران را به خطر بیندازد. در رابطه با ایتالیا هم مشکل مشابهی وجود دارد. ایتالیا برای شمال غربی آلمان NRW بازار بسیار مهمی است، که حجم معامله ی سالانه با ایتالیا 21 میلیارد یورو می باشد. بنا به آمار اتاق صنعت و بازرگانی 345 شرکتی که زیر پوشش این اتاق بازرگانی و صنعت اند، درایتالیا فعال می باشند.. اما نگرانی ها این است، که تاثیربحران اقتصادی ویروس کرونا در ایتالیا سراسری شود. 

شمال ایتالیا که صنعتی ترین منطقه از ایتالیاست با شیوع ویروس کرونا اقتصادش در بخش شمال کلا مختل شده و به قبرستان کارگران و مزد بگیران تبدیل شده است. هنوز این کشور موفق نشده است که دامنه و گسترش این ویروس را مهار کند. در حال حاضر برای مهار این ویروس 16 میلیون نفر در شمال ایتالیا در قرنطینه هستند. صنایع بخش شمال اساسا دست از تولید کشیده اند و آمار دقیقی از بیکاری و یا وضعیت مزدبگیرانی که در این بخش ها فعالیت می کردند، در دست نیست. 

تا تاریخ امروز 03.05.2020 در آمریکا 30 میلیون نفر شغلشان را از دست داده اند. در آلمان بیش از 2 میلیون نفرکارگر و مزد بگیرانی که در کارخانه های مختلف مثل کارخانه های اتومبیل سازی که بر اثر بحران نمی توانند تمام وقت به تولید ادامه دهند، از سوی دولت به شرح زیر حمایت خواهند شد: کارگران و مزدبگیران مجرد 60 درصد از دستمزد خالص و کارگران و مزدبگیران متاهل 67 درصد . وضعیت مابقی کشور های صنعتی هم آنچنان جالب نیست.

تاثیرات ویروس کرونا در ایران چیست؟

 باور کنید جهنمی که سیستم سرمایه داری جهان برای مزدبگیران ساخته است در اساس یکی است. استثمار کار در حد توان سرمایه کماکان با شیوه و روش های مختلف ادامه دارد. اما شیوع این ویروس در ایران توانست، بخشی از طبقه ی کارگر و مزد بگیرانی که شاید به امامزاده یا امامزاده هایی باور داشتند را، بسیار متزلزل کرده است . باور آن ها را در نسبت به معجزه ی این امامزاده ها بسیار ضعیف کرده، از این جهت راه اندیشیدن به قدرت و توان خود در مبارزه بر علیه رژیم سرمایه داری اسلامی بازتر و روشنتر خواهد شد. همچنین اگر توهمی به فقیه یا فقها داشته اند شدین به زیر سؤال رفته است، زیرا در این شرایط همه ی امامزاده ها و از جمله فقها ناتوانی و ضعف خود را در این وضعیت بحرانی نشان داده اند. خیلی ها از رنسانس مردم ایران صحبت می کنند، زیرا در فضای مجازی امامان، بی لیاقتی و ناتوانی امامزاده ها، فقها، ملاها به صورت گسترده ای پرده برداشته شده و شدیدا مورد انتقاد قرار گرفتند. در فضای مجازی ریزش خرافات توده ی مردم را در شرایط کنونی را بعنوان یک رنسانس در جامعه ی ایران با پیام ها خود رد و بدل می کردن و می کنند. شاید می توان گفت، که بر بستر بحران کنونی، این یک رفرم فکریست، که از جانب خود مردم بر علیه مذهب و خرافات مذهبی عروج کرده است. در تاریخ این بی سابقه است، که مراجع معجزه زایی که برای عده ای معجزه دهنده و شفا دهنده بوده، با در های بسته این مراجع روبرو شوند، و برای اینکه ویروس کرونا گسترش پیدا نکند، رفتن به "زیارتگاه ها" برای جلوگیری از گسترش مریضی ممنوع اعلام گردد. خود کلاهبرداران رژیم هم فهمیدند که مردم دیگر گول مداحی و دروغگویی آنها را نمی خورند. نتیجه این شده است که همه ی به اصطلاح زیارتگاه ها بسته شود. در شرایط کنونی روند تحول فکر مردم را نسبت به رژیم و امامزادگانش را می توان یک تحول در اندیشه و باور بخش عظیمی از مردم دانست. همکاران و همرزمان عزیز، بر بستر بحران گسترده ای که تاثیر ویروس کرونا بر اقتصاد سرمایه جهانی و در پیوند با آن بر شرایط وضعیت سیاسی و اقتصادی ایران خواهد داشت از یک سو، واز سوی دیگر برآمد و عروج مبارزات طبقه ی کارگر و مزدبگیران ضد سرمایه درچند سال گذشته، وضعیتی در مقابل ما به نمایش میگذارد، که شاید ترفند های سرمایه ی جهانی و بخصوص سرمایه داری نئولیبرال ایران بتوانند طبقه ی کارگر و مزد بگیران را کوتاه مدت گیج و به بیراهه بکشاند، اما به دلیل داده ها و فاکتور های مختلفی که در این مطلب اشاره شده است، طولی نخواهد کشید، که طبقه ی کارگر از این گذار مقطعی گیجی بیرون بیاید و مبارزه ی طبقاتی کارگران و مزدبگیران عروج کند. طبقه ی کارگر جهانی و بخصوص طبقه ی کارگر ایران با بحران کنونی کوتاه مدت ضربه ی زیادی خواهد خورد، دچار بیکاری و فقر بیشتری خواهد شد، اما طولی نخواهد کشید که از حالت گیجی درخواهد آمد و با گذار از این وضعیت، با عروج مبارزه ی طبقاتی وارد اعتلای انقلابی شده و شرایط را برای موقعیت انقلاب و برای نابودی سیستم سرمایه داری در ایران آماده کنند.

هوشیاری را از دست ندهیم.با ایجاد شوراهای کارگران و مزدبگیران ضد سرمایه داری حاکمیت سیاسی و اقتصادی خود را در سراسر جامعه با نابودی سیستم سرمایه داری عملی سازیم.

مارس 2020- 25 اسفند 1398

علی برومند

What do you want to do ?

New mailCopy

What do you want to do ?

New mailCopy