بحران در صنعت خودروسازی آلمان: اخراج‌ها، تعطیلی کارخانه‌ها و ورشکستگی‌ها
05-10-2025
بخش گزارشها
33 بار خواندە شدە است
بە اشتراک بگذارید :
بحران در صنعت خودروسازی آلمان: اخراج‌ها، تعطیلی کارخانه‌ها و ورشکستگی‌ها
لودویگ وِلر، دیتمار گایزنکِرستینگ – ۲ اکتبر ۲۰۲۵
WSWS.ORG
روزی نمی‌گذرد بی‌آنکه خبرهای تیره‌وتار تازه‌ای برای کارگران صنعت خودروسازی و صنایع قطعه‌سازی منتشر شود. شرکت‌های بزرگ خودروساز از اخراج‌های گسترده‌ای در مقیاس ده‌ها هزار نفر خبر داده‌اند: فولکس‌واگن (Volkswagen)، مرسدس (Mercedes)، بوش (Bosch)، زد‌اِف (ZF)، پورشه (Porsche)، فورد (Ford)، آئودی (Audi) و دیگران. در همین حال، هر روز صدها شغل در شمار بی‌شماری از شرکت‌های متوسط نیز از میان می‌رود.
بحران در صنعت خودروسازی آلمان: اخراج‌ها، تعطیلی کارخانه‌ها و ورشکستگی‌ها
لودویگ وِلر، دیتمار گایزنکِرستینگ – ۲ اکتبر ۲۰۲۵
اتحادیه‌ی «آی‌گه‌متال» (IG Metall) بیش از دو میلیون عضو دارد — که بیشتر آن‌ها در صنعت خودروسازی مشغول‌اند. این اتحادیه از طریق شبکه‌ی گسترده‌ی نمایندگان شوراهای کارگاهی و نمایندگان کارگران (shop stewards) خود، از جزئیات همه‌ی تحولات در کارخانه‌های مختلف آگاه است. اما به‌جای بسیج این نیروی عظیم صنعتی در برابر نابودی انبوه مشاغل، در عمل در اجرای این حملات علیه اعضای خود نقش دارد.
عمر پیش‌بینی‌ها درباره‌ی از‌دست‌رفتن مشاغل در صنایع خودروسازی و قطعه‌سازی از عمر یک ایزوتوپ ناپایدار نیز کوتاه‌تر است. مؤسسه‌ی اقتصاد آلمان (IW) در گزارشی که اوایل سپتامبر به سفارش وزارت فدرال اقتصاد منتشر کرد، اعلام نمود که تا پایان سال جاری میلادی، ۱۸ هزار شغل دیگر در آلمان حذف خواهد شد و مجموع حذف‌ها تا سال ۲۰۳۰ به ۹۸ هزار مورد خواهد رسید. اما واقعیت، این پیش‌بینی را پیش از آنکه خشک شود، منسوخ کرد.
فقط هفته‌ی گذشته، شرکت بوش (Bosch) بزرگ‌ترین موج اخراج در تاریخ خود را اعلام کرد: تنها در آلمان قرار است ۲۲ هزار شغل حذف شود، یعنی بیش از دو برابر ۹ هزار شغلی که پیش‌تر برای حذف برنامه‌ریزی شده بود.
طبق گزارش IW، هم‌اکنون ۱٫۲ میلیون نفر در شرکت‌های خودروسازی، تأمین‌کنندگان قطعه و دیگر شرکت‌های وابسته در آلمان مشغول کارند. در حوزه‌های «تحول‌محور» آینده — یعنی برقی‌سازی، خودکارسازی و اتصال دیجیتال — در حال حاضر تنها ۱۸۲ هزار نفر به کار گرفته شده‌اند. رکود در فروش خودروهای برقی (EV) آلمانی سبب توقف رشد اشتغال در این بخش شده است. در همین حال، شرکت‌های بزرگ تصمیم گرفته‌اند مسیر خود را معکوس کرده و دوباره بر خودروهای بنزینی تمرکز کنند. این چرخش شاید به‌طور موقت از موج ورشکستگی‌ها و اخراج‌ها بکاهد، اما معنایش این است که پس از مدتی، با شدت بیشتری از سر گرفته خواهند شد.
عامل اصلی این اخراج‌ها، کاهش سود است. روزنامه‌ی اقتصادی هندلزبلات (Handelsblatt) در ۱۴ سپتامبر با استناد به تحلیل شرکت مشاوره‌ای EY گزارش داد که سود ۱۹ خودروساز بزرگ جهان در نیمه‌ی نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۵۰ درصد کاهش یافته است (۴۹٫۲٪)، هرچند که هنوز رقم قابل‌توجهی معادل ۴۲٫۸ میلیارد یورو باقی مانده است.
خودروساز پیشرو پورشه (Porsche) تاکنون در سال جاری چهار هشدار سوددهی صادر کرده است، هرچند همچنان انتظار می‌رود سودآور بماند. ارزش بازار (market capitalization) پورشه از زمان ورودش به بورس سه سال پیش تاکنون نصف شده است. این مسئله خانواده‌های پورشه و پیِش (Piëch)، مالکان شرکت، را خشمگین کرده است.
آن‌ها می‌خواهند میلیاردهای خود را به بهای از‌دست‌رفتن مشاغل کارگران خودروسازی افزایش دهند. به همین دلیل، مانند سایر سهام‌داران و مالکان، خواهان نابودی شغل‌ها و کاهش بیشتر دستمزدها هستند تا سود و ارزش سهام در حال سقوط را ترمیم کنند.
قربانیان این سیاست‌ها ده‌ها هزار کارگرند، چنان‌که فهرست ناقص زیر (به همراه تاریخ اعلام تصمیمات) نشان می‌دهد:
- بوش (۲۵ سپتامبر): تا حداکثر سال ۲۰۳۰، ۱۳ هزار شغل دیگر افزون بر ۹ هزار شغل از پیش اعلام‌شده در بخش «تحرک» (Mobility) حذف خواهد شد، عمدتاً در آلمان.
- استلانتیس/اوپل (۲۵ سپتامبر): گروه استلانتیس تولید را در چند کارخانه اروپایی از جمله کارخانه اوپل در آیزناخ (Eisenach)، ایالت تورینگن، به‌طور موقت متوقف می‌کند؛ تعطیلی دو روزه در اکتبر در نظر گرفته شده است.
- کیکرت هایلیگنهاوس (۲۵ سپتامبر): شرکت قفل‌سازی کیکرت (Kiekert AG)، مخترع سیستم قفل مرکزی مدرن، اعلام ورشکستگی کرده است. حدود ۷۰۰ کارگر در آلمان تا نوامبر حقوق ورشکستگی دریافت خواهند کرد؛ سرنوشت آنان پس از آن نامعلوم است.
- گودیر فولدا (۲۵ سپتامبر): کارخانه گودیر (Goodyear) در فولدا پس از ۱۲۵ سال فعالیت صنعتی، در ۳۰ سپتامبر برای همیشه تعطیل می‌شود. هر ۱٬۰۵۰ کارگر پیشین این شرکت تولید تایر از کار بیکار می‌شوند.
- زد‌اِف کوبلنتس (۱۹ سپتامبر): شرکت تأمین‌کننده ZF اعلام کرد که تا سال ۲۰۳۰ حدود ۴۵۰ شغل در کوبلنتس حذف خواهد شد. «بخش عمده‌ی کاهش‌ها باید تا پایان ۲۰۲۶ تکمیل شود.»
- استابیلیوس کوبلنتس (۱۹ سپتامبر): تولیدکننده‌ی فنرهای گازی در حال حذف ۴۵۰ شغل در سراسر جهان و ادغام دفاتر و واحدهای تولید در آلمان، آمریکا، سنگاپور و تایلند است. این اقدامات قرار است تا سپتامبر سال آینده ۱۹ میلیون یورو صرفه‌جویی کند.
- مان سالتسگیتر (۱۸ سپتامبر): تعداد نامشخصی، احتمالاً چند صد شغل، از طریق انتقال یا تعطیلی در سایت نیدرزاکسن حذف خواهد شد. خطوط مونتاژ محور، لوله و میل‌لنگ تحت تأثیر قرار دارند.
- فورد کلن (۱۶ سپتامبر): کارخانه اصلی فورد در کلن شیفت‌های کاری را از دو نوبت به یک نوبت کاهش می‌دهد و هزار شغل دیگر حذف می‌شود. تنها دو هفته پیش از این، آی‌گِه‌متال حذف ۲٬۹۰۰ شغل را در همان کارخانه تأیید کرده بود.
- بریدن لولار (۱۲ سپتامبر): کارخانه تولید دیسک ترمز در لولار، ایالت هسن، با ۲۳۰ کارگر تا پایان سال تعطیل می‌شود. کارگران ریخته‌گری که زمانی بخشی از امپراتوری بوش بودند، بیش از سه سال است نگران شغل‌هایشان‌اند؛ اکنون پایان کارشان در چند ماه آینده قطعی شده است.
- بورگ‌وارنر دارمشتات/اوفن‌باخ (۸ سپتامبر): شرکت آمریکایی تأمین‌کننده قصد دارد تقریباً نیمی از نیروی کار خود را در دارمشتات و لانگن کاهش دهد. طبق گزارش آی‌گِه‌متال، «حدود ۴۰٪ از ۳۰۰ پست مهندسی و ۴۵٪ از ۵۰۰ شغل کارخانه تا ژانویه ۲۰۲۶ حذف خواهند شد.»
- موشاشی هان. میندن/لویشاو (۸ سپتامبر): شرکت ژاپنی موشاشی قصد دارد دو کارخانه در آلمان را تعطیل کند. فروش قطعات آهنگری این شرکت ۴۰٪ سقوط کرده است. کارخانه‌های واقع در هانُوفرش‌میندن (نیدرزاکسن) و لاینفلده (تورینگن) تعطیل می‌شوند و نیروی کار در لویشاو کاهش می‌یابد. صدها کارگر تحت تأثیر قرار خواهند گرفت.
اتحادیه‌ی آی‌گِه‌متال در همه‌جا وظیفه‌ی خود دانسته است که این حملات را به‌پیش ببرد و اراده‌ی کارگران برای مقاومت را در هم بشکند.
این اتحادیه‌ها فعالانه در جهت منزوی‌کردن واحدهای درگیر عمل می‌کنند و کارگران را ناگزیر می‌سازند به‌تنهایی بجنگند. مقامات اتحادیه «قراردادهای اجتماعی» تنظیم می‌کنند که به‌واسطه‌ی بازنشستگی زودهنگام، کار پاره‌وقت برای کارگران مسن‌تر، بسته‌های بازخرید و استفاده از شرکت‌های کاریابی موقت، کارگران را از محیط کار بیرون می‌رانند. حتی اخراج‌های اجباری، که اتحادیه‌ها در گذشته حذف آن را در ازای پذیرش کاهش دستمزد و مشاغل معامله می‌کردند، اکنون در حال اجراست.
اما کارگران مایل به مبارزه‌اند. شورای کار (works council) شرکت ZF در کوبلنتس گزارش داده است که «اراده‌ی مبارزه برای حفظ مشاغل وجود دارد». با این حال، همچون دیگر کارخانه‌های گروه که هدفش حذف ۱۴ هزار شغل در آلمان تا پایان ۲۰۲۸ است، شورای کار و آی‌گِه‌متال از سازماندهی یک مبارزه‌ی مشترک دفاعی سر باز می‌زنند.
زمانی که بوروکرات‌های اتحادیه در ظاهر با خشم نسبت به این حملات واکنش نشان می‌دهند، هدفشان تنها مهار روحیه‌ی جنگندگی فزاینده‌ی کارگران است. برای نمونه، در دارمشتات، دبیر منطقه‌ای آی‌گِه‌متال مدعی شده است که شورای کار و اتحادیه «برنامه‌های بورگ‌وارنر را بدون اعتراض نخواهند پذیرفت»، اما در عمل چیزی جز چند تجمع با سوت و پلاکارد یا مراسم بی‌روحِ حمل تابوت‌های مقوایی در خیابان‌ها رخ نخواهد داد. سخن از «مخالفت» هیچ‌گاه به مقاومت واقعی و مؤثر منجر نمی‌شود.
برعکس، آی‌گِه‌متال و همه‌ی اتحادیه‌های اصلی از حملات شرکت‌ها پشتیبانی می‌کنند. این بوروکرات‌ها که با کرسی‌های پرمنفعت در هیئت‌های نظارت و شوراهای کارگاهی فاسد شده‌اند، با مدیران و سهام‌داران هم‌نظرند: برای حفظ سود باید شغل‌ها حذف و هزینه‌های پرسنلی — یعنی دستمزدها، پاداش‌ها، مزایا، حقوق بیماری، مستمری بازنشستگی و… — کاهش یابد.
کارگران صنعت خودروسازی باید بدانند: دستگاه آی‌گِه‌متال و نمایندگان شوراهای کاری آن در سوی دیگر سنگر ایستاده‌اند. از این‌رو، مخالفت فزاینده باید مستقل از این بوروکراسی — و در برابر آن — سازمان یابد.
برای این منظور، باید کمیته‌های مستقل اقدام در سطح پایینی (Rank-and-File Action Committees) ایجاد شوند تا همه‌ی کسانی را که واقعاً خواهان مبارزه‌اند گرد هم آورند و پراکندگی تحمیل‌شده از سوی اتحادیه‌ها را در میان بخش‌ها و مرزها درهم شکنند.
تولید و همه‌ی منابع اجتماعی باید در خدمت نیازهای اجتماعی طبقه‌ی کارگر — یعنی آفرینندگان واقعی ارزش — قرار گیرد، نه در خدمت منافع سودجویانه‌ی ثروتمندان.
اگر با این جهت‌گیری موافقید، از شما دعوت می‌کنیم برای توقف این حملات بی‌امان با ما تماس بگیرید.
فرم تماس را پر کنید یا از طریق واتساپ پیام دهید به شماره: +49 163 337 8340.